عید به زمانی اطلاق میشود که انسان در آن شاد باشد. این شادی میتواند انواع و اقسام داشته باشد. گاهی عید به دلیل شادی شُکر برای توفیق عبادت است مانند عید فطر. گاهی عید به دلیل امر ولایت و اتمام نعمت دین و اعلام وصایت است مانند عید غدیر. گاهی عید مانند روایتی است که امیرالمومنین(ع) فرموده اند: «کُلُّ یَوْمٍ لَا یُعْصَى اللَّهُ فِیهِ فَهُوَ یَوْمُ عِید؛ هر روزی که معصیت خدا نشود عید است»(نهج البلاغه/حکمت428) بر این اساس عید مصادیق متنوعی دارد و هر عیدی متناسب با موقعیتی که دارد معنا میشود.
عید نوروز را چگونه معنا میکنیم؟ شاید علت عید گرفتن نوروز آغاز فصل بهار و شکوفایی طبیعت باشد که معنای شُکر و جای شادی دارد. بر این اساس جنس عید نوروز یک رفتار شاکرانه و معنوی خواهد داشت و به همین دلیل با عزای اهل بیت(ع) منافاتی ندارد. مانند آنجا که فردی در روز شهادت یکی از معصومین(ع) معصیت نکند و آنروز از جهتی عید او خواهد شد و این منافاتی با وجود غم مصیبت اهل بیت(ع) ندارد. تنها محدودیتهایی در برخی رفتارها که تظاهرات شادی است ایجاد خواهد کرد. اینکه انسان در برخورد با مصیبتدیدگان نباید اظهار شادی کند، یک دستور دینی و یک امر شایسته انسانی است.
حالا با تقارن «عید شُکر طبیعت» با «ایام سوگ فاطمیه» مواجهیم؛ این نوع عید ذاتاً با سوگ فاطمیه منافات ندارد و تنها باید برخی تظاهرات شادی را محدود کرد. چه اشکالی دارد انسان قلباً شاکر باشد و از طرف دیگر در سوگ فاطمیه غمیگین باشد. مثل تمام کسانی که موفق به شرکت در یک مجلس سوگواری میشوند و عمیقاً برای اهل بیت(ع) گریه میکنند، از این ارتباط قلبی خود و عنایت اهل بیت(ع) به خود واقعاً شاد میشوند. این شادی اگر عُجب نیاورد، غفلت بار نیست و سرمایه شکر است. البته برخی از رفتارها و رسمهای ما در ایام نوروز مانند صلۀ رحم اساساً منافاتی با سوگواری ندارد. زیباترین صحنههای نوروز امسال حضور عزاداران در محافل فاطمیه است و اشکی که بر لبخند عید ترجیح پیدا میکند.
علیرضا پناهیان
29/12/93
طرح نوشت : چقدر روزهای شکوهمندی شده … انگاری همه یک ملت شده ایم در برابر کل دنیا … دیگر افغانی و عراقی و ایرانی وغیره ندارد … همه یک لشکر شده ایم در برابر نوادگان ابن زیاد! این طرح تقدیم به شهدای مظلوم و گمنام افغانی که خیلی ها نمی گذاشتند نامی از آنها برده شود اما شد …
پانوشت : آخرین صدای ضبط شده توسط یکی از بچه های افغانی که دقایقی قبل از شهادت اوست، گوش کنید.
نزدیک شدن به پایان سال و حضور در آستانه بهاری که به عطر و یاد «مادر» عجین شده است، بهانه خوبی است تا با این روحانی انقلابی، پرسش و پاسخی متناسب با این حال و هوا داشته باشیم. آنچه پیش رو دارید، سؤال و جواب کوتاه و البته متفاوت با حجّت الاسلام والمسلمین علیرضا پناهیان است:
اخبار یمن خوشحال کننده ترین و پررویی آمریکاییها ناراحت کننده ترین اخبار بود. آمریکاییها مدّتی است در فضای سیاسی بین الملل وقیحانه تر اظهارنظر میکنند، در حالیکه بیشتر از سالهای قبل در موضع ضعف قرار دارند. اینکه دشمن شما در اوج ضعف به شما که در اوج قدرت هستید جرأت گستاخی پیدا کند خیلی ناراحت کننده است. این ناراحتی، تنها برای ما نیست بلکه تمام دردمندان و مظلومان جهان که تنها امیدشان اقتدار ایران اسلامی است ناراحت میشوند.
ملّت ما عاشق مبارزه با صهیونیزم است.
بنده ایّام عید را به قم و مشهد مقدس مشرف خواهم شد. اساساً ایّام عید بهترین جا برای ما، حرم اهل بیت علیهم السلام است که حکم خانۀ پدری را برای ما دارد. بعضی از سالها هم سری به مناطق دفاع مقدس میزنیم که مقتل شهداست و بسیار انرژی بخش و نور آفرین است ولی امسال به دلیل جلسات فاطمیه توفیق پیدا نکردیم.
عید نوروز با عزاداری برای حضرت زهرا سلام الله علیه منافات ندارد. جدا از اینکه مردم فرصت بیشتری برای شرکت در مجالس اهل بیت (ع) پیدا میکنند، اساساً محافل عزاداریهای ما آنچنان که برخی تصور میکنند ماتمکده نیست، انسان در عزاداری اهل بیت (ع) نشاط پیدا میکند؛ نشاطی که در تفریحاتِ رایج نیست. پس اگر نشاط لازمۀ عید است، نشاط برآمده از محبّت اهل بیت (ع) زیباترین نشاط است.
دیگر ویژگیهای برجستۀ عید نوروز، صلۀ رحم و مسافرت است که این هردو مطلقاً با ایّام فاطمیه منافات ندارند. ضمن آنکه مگر چند روز از ایّام نوروز مقارن ایّام فاطمیه است. امیدوارم کسی در ایّام عید داغدار نشود و در سوگ نزدیکان خود نباشد وگرنه سوگ اهل بیت (ع) مغایرتی با نوروز ندارد.
امیدوارم مردم در این سال فاطمی، موجبات رضایت و خوشحالی حضرت فاطمه (س) را با دفاع هوشمندانه از حقّ فراهم کنند و خداوند متعّال هم به برکت آن حضرت، نعماتش را بر امّت اسلامی روزافزون فرماید.
این نامگذاریها در واقع بیان راهبردهایی برای پیشرفت جامعه است. اگر مسئولین و مردم کارهای خود را ذیل این راهبردها برنامه ریزی کنند در پیشرفت مملکت تحولات خوبی رخ خواهد داد. شهید شاطری هر سال برنامه های خود را در اوّل سال متناسب با نامگذاری حضرت آقا تنظیم میکردند و به همین دلیل برکت و موفقیت فراوانی در کار او وجود داشت.
دیدگاه دنیای استکباری به زن و آزادی زن
دنیاى
استکبارىِ سرشار از جاهلیّت، در اشتباه است که خیال مىکند ارزش و اعتبار
زن به این است که خود را در چشم مردان آرایش کند تا چشمهاى هرزه به او نگاه
کنند و از او تمتّع گیرند و او را تحسین نمایند. بساط آنچیزى که امروز
بهعنوان «آزادى زن» در دنیا و از سوى فرهنگ منحطّ غربى پهنشدهاست،
برپایه این است که زن را در معرض دید مرد قرار دهند تا از او تمتّعات جنسى
ببرند. مردان از آنها لذّت ببرند و زنها وسیله التذاذ مردان شوند. این،
آزادى زن است؟ کسانى که در دنیاى جاهل و غافل و گمراه تمدّن غربى ادّعا
مىکنند طرفدار حقوق بشرند، در حقیقت ستمگران به زن هستند. زن را به چشم یک
انسان والا نگاه کنید، تا معلوم شود که تکامل و حق او و آزادى او چیست. زن
را به عنوان موجودى که مىتواند مایهاى براى صلاح جامعه با پرورش
انسانهاى والا شود نگاهکنید، تا معلوم شود که حقّ زن چیست و آزادى او
چگونه است. زن را به چشم آن عنصر اصلى تشکیل خانواده در نظر بگیرید؛ که
خانواده اگرچه از مرد و زن تشکیل مىشود و هر دو در تشکیل خانواده و
موجودیت آن مؤثّرند، اما آسایش فضاى خانواده، آرامش و سکونتى که در فضاى
خانه است، به برکت زن و طبیعت زنانه است. با این چشم به زن نگاهکنند تا
معلوم شود که او چگونه کمال پیدامىکند و حقوقش در چیست.
از روزى که
اروپاییها، صنایع جدید را به وجود آوردند - در اوایل قرن نوزدهم که
سرمایه داران غربى کارخانه هاى بزرگ را اختراع کرده بودند - و احتیاج به
نیروى کار ارزان و بىتوقّع و کمدردسر داشتند، زمزمه «آزادى زن» را بلند
کردند؛ براى اینکه زن را از داخل خانواده ها به درون کارخانه ها بکشانند؛
به عنوان یک کارگزار ارزان از او استفاده کنند، جیب هاى خودشان را پرکنند و
زن را از کرامت و منزلت خود بیندازند. امروز آنچه که به عنوان «آزادى زن»
در غرب مطرح است، دنباله همان داستان و همان ماجراست. لذا ظلمى که در فرهنگ
غربى به زن شدهاست و برداشت غلطى که از زن در آثار فرهنگ و ادبیات غرب
وجود دارد، در تمام دوران تاریخ بىسابقه است. در گذشته هم در همه جا به زن
ظلم شدهاست، اما این ظلمِ عمومى و فراگیر و همه جانبه، مخصوص دوران اخیر و
ناشى از تمدّن غرب است. زن را به عنوان وسیله التذاذ مردان معرفى کردند و
اسمش را «آزادى زن» گذاشتند! درحالى که به واقع آزادى مردان هرزه براى
تمتّع از زن و نه آزادى زن بود. نه فقط در عرصه کار و فعالیت صنعتى و امثال
آن، بلکه در عرصه هنر و ادبیّات هم به زن ظلم کردند. شما امروز، در
داستانها، در رمانها، در نقّاشیها، در انواع کارهاى هنرى نگاه کنید، ببینید
با چه دیدى به زن نگریسته مىشود؟ آیا جنبه هاى مثبت و ارزشهاى والایى که
در زن هست، مورد توجّه قرار مىگیرد؟ آیا آن عواطف رقیق، آن مهربانى و خوى
مهرآمیزى که خداى متعال در زن به ودیعه گذاشتها ست - خوى مادرى، روحیه
نگهدارى از فرزند و تربیت فرزند - مورد توجّه است یا جنبههاى شهوانى و به
تعبیر آنها عشقى؟ (که این تعبیر غلط و نادرستى است. این شهوت است نه عشق!)
زن را اینگونه خواستند پرورش و عادت دهند: به عنوان یک موجود مصرفکننده.
مصرف کننده دست و دلباز و کارگر کمتوقّع و کم طلب و ارزان.
دیدگاه اسلام و شأن زن مسلمان
اسلام
اینها را براى زن ارزش نمىداند. اسلام با کارکردن زن موافق است. نه فقط
موافق است، بلکه کار را تا آنجا که مزاحم با شغل اساسى و مهمترین شغل او،
یعنى تربیت فرزند و حفظ خانواده نباشد، شاید لازم هم مىداند. یک کشور که
نمىتواند از نیروى کار زنان در عرصه هاى مختلف بىنیاز باشد! اما این کار
نباید با کرامت و ارزش معنوى و انسانى زن منافات داشته باشد. نباید زن را
تذلیل کنند و او را وادار به تواضع و خضوع نمایند. تکبر از همه انسانها
مذموم است، مگر از زنان در مقابل مردان نامحرم! زن باید در مقابل مرد
نامحرم متکبّر باشد. «فلاتخضعنبالقول»؛ (احزاب: 32) در حرفزدن مقابل مرد
نباید حالت خضوع داشتهباشد. این، براى حفظ کرامت زن است. اسلام این را
مىخواهد و این الگوى زن مسلمان است.
شما ببینید وقتى زن مسلمان به
فطرت و به اصل خود برمىگردد، چه معجزه عظیمى درست مىکند! آنچنان که در
انقلاب ما و در نظام اسلامى ما بحمداللَّه مشاهده شد و امروز هم مشاهده
مىشود. ما کجا آن قدرت و عظمت را از زنان دیدهبودیم که امروز از مادران
شهدا مىبینیم؟ کجا ما آن فداکاریها را از زنان جوان دیده بودیم، که با
فرستادن همسران محبوبشان به جبهههاى جنگ، آنها با خاطر آسوده در این
میدانها باشند؟ این، عظمت اسلام است که در چهره زنان انقلابى ما، در دوران
انقلاب و امروز، بحمداللَّه آشکار است. تبلیغ نکنند که با حفظ حجاب، با حفظ
عفّت، با خانه دارى و با تربیت فرزند، انسان نمىتواند کسب علم کند. ما
امروز بحمداللَّه چقدر زنان دانشمند و عالم در رشته هاى مختلف در جامعه مان
داریم: دانشجویان کوشا و با استعداد و با ارزش، فارغ التّحصیلان سطح بالا،
پزشکان ممتاز و طراز بالا! امروز در جمهورى اسلامى رشتههاى گوناگون علمى
در اختیار خانمهاست؛ زنهایى که عفاف و عصمتشان را هم حفظ کردند، طهارت
زنانه را هم حفظ کردند، حجاب را هم - به شکل کامل- حفظ کردند، به تربیت
فرزند هم به شیوه اسلامى مىرسند، شوهردارى را نیز همانطورى که اسلام گفته
است انجام مىدهند، فعّالیت علمى و سیاسى هم مىکنند. الان در بین شما -
مجموع خانمهایى که اینجا تشریف دارید - عدّه زیادى هستند که فعّالیتهاى
سیاسى و اجتماعى دارند؛ آن هم فعّالیتهاى ممتاز و برجسته؛ چه خانمهاى
مجرّد، چه خانمهایى که متأهّلند و همسران آنها افتخار مىکنند و باید هم
افتخار کنند که زنهایشان در میدانهاى گوناگون پیشتازند. با روحیه اسلامى و
در محیط اسلامى، زن مىتواند به کمال واقعى خود برسد؛ دور از آن هرزگیها،
دور از آن تجمّلگراییها و دور از پستشدن و حقیرشدن در مقابل مصرف.
من
به خانمهاى مسلمان، به خانمهاى جوان و به خانمهاى خانهدار عرض مىکنم:
سراغ این مصرفگرایى که غرب مثل خوره بهجان جوامع دنیا و از جمله جوامع
کشورهاى درحال توسعه و کشورهاى رو به پیشرفت و از جمله کشورما انداخته است،
نروید. مصرف باید در حدّ لازم باشد، نه در حدّ اسراف. خانمهاى کسانى که
همسرانشان یا خودشان مسئولیتهایى در بخشهاى مختلف کشور دارند، باید از لحاظ
دورى از اسراف، نسبت به دیگران الگو باشند. باید براى دیگران درس باشند و
نشان دهند که شأنِ زن مسلمان بالاتر از این حرفهاست که اسیر زر و زیور و
جواهر آلات و از این قبیل شود.
دعوت اسلام به حفظ کرامتهای زن
این،
یکى از آن میدانهایى است که ما در مقابل دنیاى استکبارى مدّعى هستیم. من
بارها به گویندگان و مبلّغین قضیه زن عرض کردهام: این ما نیستیم که باید
از موضع خودمان دفاع کنیم؛ این فرهنگ منحط غرب است که باید از خودش دفاع
کند. آنچه را که ما براى زن عرضه مىکنیم، چیزى است که هیچ انسان اندیشمند
با انصافى نمىتواند منکر شود که «این براى زن خوب است.» ما زن را به عفّت،
به عصمت، به حجاب، به عدم اختلاط و آمیزش بىحد و مرز میان زن و مرد، به
حفظ کرامت انسانى، به آرایش نکردن در مقابل مرد بیگانه - براى آنکه چشم او
لذّت نبرد - دعوت مىکنیم. این بد است؟ این کرامت زن مسلمان است. این
کرامت زن است. آنهایى که زن را تشویق مىکنند که خود را به گونهاى آرایش
دهد که مردان کوچه و بازار به او نگاه کنند و غرایز شهوانى خودشان را ارضا
کنند، باید از خودشان دفاع کنند که چرا زن را تا این حد پایین مىآورند و
تذلیل مىکنند؟! آنها باید جواب بدهند. فرهنگ ما، فرهنگى است که انسانهاى
والا و اندیشمند غرب هم آن را مىپسندند و رفتارشان همینطور است. در آنجا
هم خانمهاى عفیف و سنگین و متین و زنهایى که براى خودشان ارزشى قائلند،
حاضرنیستند خودشان را براى ارضاى غرایز شهوانى بیگانگان و هرزهچشمها
وسیلهاى قرار دهند. فرهنگ منحط غربى، از این قبیل زیاد دارد...
اولین نشریه ی اینترنتی مسجد جامع شهرک محمد بن جعفر طیار (ع ) به فرمت اپلیکیشن موبایل انتشار یافت:
منتظر نظرات ،انتقادات، و پیشنهادات شما دوستان عزیز هستیم
09374447242
mosque.jamee@chmail.ir
واحد رسانه ای کانون فرهنگی هنری طیار مسجد جامع شهرک محمد بن جعفر طیار(ع)